In de hedendaagse samenleving kiezen steeds meer koppels voor wettelijk samenwonen als een moderne vorm van verbintenis, zonder de formele stap van het huwelijk te zetten. Recent onderzoek, uitgevoerd door drie Belgische universiteiten in opdracht van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen, werpt echter een kritische blik op de financiële bescherming van deze nieuwe vorm van samenleven, met name voor vrouwen.
De studie, gebaseerd op bevragingen van 84 juristen die betrokken zijn bij belangrijke momenten in het leven van koppels, onthult dat de juridische bescherming bij wettelijk samenwonen beduidend kleiner is dan bij een traditioneel huwelijk. Dit gebrek aan bescherming komt vaak als een onaangename verrassing voor koppels die, vaak onbewust, aannemen dat er weinig of geen juridisch verschil is tussen beide vormen van samenleven.
De kern van het probleem ligt in het feit dat wettelijk en feitelijk samenwonen de economisch zwakkere partner minder goed beschermt dan een huwelijk met gemeenschap van goederen. Vooral wanneer een van de partners besluit minder te gaan werken, bijvoorbeeld om voor de kinderen te zorgen, wordt dit gebrek aan bescherming zichtbaar. De onderzoekers dringen aan op bewustwording, vooral onder vrouwen, van de financiële kwetsbaarheid die gepaard gaat met deze samenlevingsvormen.
Uit de studie blijkt dat vrouwen, die vaker deeltijds werken en meer gebruik maken van zorgverloven, bij een relatiebreuk er financieel op achteruit gaan. De vermogenskloof tussen man en vrouw wordt verder geaccentueerd door het familie- en familievermogensrecht. Het is de eerste keer dat onderzoekers de relatie tussen vermogensoverdracht en samenlevingsvormen vanuit een genderperspectief in kaart brengen.
Opmerkelijk is dat veel mensen de perceptie hebben dat wettelijk samenwonen bijna gelijk is aan een huwelijk. Hoewel een wettelijke samenwoning geregistreerd wordt bij de gemeente en wordt beschouwd als een modern huwelijk, benadrukken de onderzoekers dat vooral vrouwen zich bewust moeten zijn van het feit dat dit stelsel op het gebied van alimentaire, vermogensrechtelijke en erfrechtelijke bescherming een lege doos is.
Hoewel er manieren zijn om de bescherming van het wettelijk samenwonen uit te breiden, zoals het opstellen van een bijkomende wettelijk samenlevingscontract, blijkt uit het onderzoek dat weinig mensen hiervan op de hoogte zijn en professionals dit zelden aanraden.
Samenlevingscontract opstellen of andere specifieke vragen? Neem vrijblijvend contact met ons op!